ބަޖެޓުގެ އަމާޒު
2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ އިސް އަމާޒަކީ ދައުލަތުގެ ފިސްކަލް އަދި ދަރަނީގެ ދެމެހެއްޓެނިވިކަން އިއާދަކުރުމެވެ. މި ބަޖެޓުގެ ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވައިލާފައި ވާނީ ސަރުކާރުގެ އިކޮނޮމިކް ރިފޯމް އެޖެންޑާގައި ހިމެނޭ ކަންކަމާއި، ސަރުކާރުގެ ވައުދުތަކާއި ސިޔާސަތުތައް ތަންފީޒުކުރަން ފަށަން ބޭނުންވާ ޖާގަ ލިބޭ ގޮތަށެވެ. އަދި ސަރުކާރުގެ މެނިފެސްޓޯގައި ހިމެނޭ ޕްރޮގްރާމްތަކާއި މަޝްރޫއުތައް ފެށުމަށް މި ބަޖެޓުން ޖާގަދީފައި ވާނެއެވެ.
ބަޖެޓު ގޮތާއި ޑޭޓާ
އިގުތިސާދީ ހާލަތު
މި ބަޔާނަކީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ މެދުރާސްތާ އާއި ފިސްކަލް ހާލަތަށް ބަލައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ބަޔާނެކެވެ. މިބަޔާނުގައި ދުނިޔޭގެ އިގުތިސާދީ ހާލަތާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދީ ހާލަތަށް ވާނީ ރިއާޔަތްކޮށްފައެވެ. މިގޮތުން، ދުނިޔޭގެ އުފެއްދުންތެރިކަމާއި، ތަކެތީގެ އަގުތަކަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ކުރިމަތިވާ ތަފާތު ހާލަތްތަކުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދު ކުރިއެރުމަށް ކުރިމަތިވެދާނެ ހިރާސްތަކަށްވެސް ވަނީ އަލިއަޅުވާލެވިފައެވެ.
އިޤްތިޞާދީ ތަޞައްވުރުފިސްކަލް ޕޮލިސީ
މިބަޔާނަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބަޖެޓުގެ ހާލަތާއި ފިސްކަލް ހާލަތުގެ މައްޗަށް ބިނާކުރެވިފައިވާ ބަޔާނެކެވެ. މި ބަޔާނުގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އަލި އަޅުވާލެވިފައި ވާނީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން ހާސިލުކުރަން ބޭނުންވާ މައިގަނޑު ލަނޑުދަނޑިތަކާއި އަމާޒުތަކަށެވެ. މީގެ އިތުރުން، 2024 ވަނަ އަހަރުގައި ޚަރަދާއި އާމްދަނީގެ އަންދާޒާތަކާއި، އެ އަންދާޒާތަކަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލުތަކާއި، 2025 ވަނަ އަހަރަށް ފާސްކޮށްފައިވާ ބަޖެޓުގައި ހިމެނިފައިވާ އާމްދަނީއާއި ޚަރަދުގެ ސިޔާސަތުތަކަށްވެސް ވަނީ އަލިއަޅުވާލެވިފައެވެ. ހަމަމިއާއިއެކު ޑެފިސިޓާއި ދަރަނީގެ ތަފުސީލުތައްވެސް ހިމެނިފައިވާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން މެދުރާސްތާއަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ފިސްކަލް އެންކަރތަކާއި މި އެންކަރތައް ހާސިލުވާ މިންވަރަށްވެސް އަލިއަޅުވާލާފައިވާނެއެވެ.
ފިސްކަލް ތަޞައްވުރުމެދުރާސްތާގެ ބަޖެޓަށް ހުރި ހިރާސްތަކުގެ ބަޔާން
މި ބަޔާނުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަލިއަޅުވާލާފައި ވާނީ 2025 ވަނަ އަހަރާއި މެދުރާސްތާގައި ބަޖެޓަށް ހުރި ހިރާސްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. މިގޮތުން، ދުނިޔޭގެ އިގުތިސާދަށް އަންނަ ލޮޅުންތަކުން ކުރިމަތިވާ ފިސްކަލް ހިރާސްތަކާއި، ދައުލަތުގެ އާމްދަނީއާއި ޚަރަދުތަކަށް އަތުވެދާނެ ބަދަލުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނެ ހިރާސްތަކަށް ބަލާލައިފައިވާނެއެވެ. ހިރާސްތައް ކުޑަކުރުމަށް ރޭވިފައި ނުވަތަ ހިނގަމުންދާ ކަންކަމަށް މި ބަޔާނުގައި އަލިއަޅުވައިލައިފައިވާނެއެވެ.
މެދުރާސްތާގެ ބަޖެޓަށް ހުރި ހިރާސްތަކުގެ ބަޔާންބަޖެޓު ޚުލާސާ
އާމްދަނީ
39,790.0 މިލިއަން ރުފިޔާ
ދައުލަތުގެ މައިގަނޑު އާމްދަނީއެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވިފައިވަނީ ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީ އާއި، ޓްކްސް ނޫން ގޮތްގޮތުން ލިބޭ އާމްދަނީ އާއި، ހިލޭ އެހީގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީއެވެ. 2025 ވަނަ އަހަރު ޖުމުލަގޮތެއްގައި ދައުލަތަށް އާމްދަނީ އާއި ހިލޭ އެހީގެ ގޮތުގައި ލިބޭނެކަމަށް ލަފާކުރެވިފައި ވަނީ 39.8 ބިލައަން ރުފިޔާއެވެ. މިގޮތުން ދައުލަތުގެ އާމްދަނީގެ އެންމެ ބޮޑު ބައެއް ހިއްސާ ކުރާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެނީ ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އާމްދަނީއެވެ.
އާމްދަނީ ޓޭބަލް
ޚަރަދު
49,178.5 މިލިއަން ރުފިޔާ
ޚަރަދުދައުލަތުން ކުރާ މައިގަނޑު ޚަރަދުތައް ބެހިގެން ވަނީ ދެ ބަޔަކަށެވެ. އެއީ، މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައާއި އިނާޔަތްތަކަށް ކުރާ ޚަރަދާއި ރައްޔިތުންނަށް ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކުރާ (ރިކަރަންޓް ޚަރަދު) ޚަރަދެވެ. ހަމަމިއާއި އެކު، އުމްރާނީ ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތައް ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް ބޭނުންވާ ހަރުމުދަލަށް ހޭދަވާ ޚަރަދުތައްވެސް (ކެޕިޓަލް ޚަރަދު) ހިމެނެއެވެ. 2025 ވަނަ އަހަރަށް އެކުލަވާލާފައިވާ ބަޖެޓުގެ ތެރެއިން ދައުލަތުގެ ޖުމުލަ ޚަރަދަކީ 49.2ބިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. ބަޖެޓާއި ޚަރަދުގެ ތަފާތަކީ، ޚަރަދަކީ ޖުމުލަ ބަޖެޓުން ލޯނު އަނބުރާ ދެއްކުމަށާއި ބޭރުގެ މާލީ އިދާރާތަކަށް ދައްކާ ރައުސުލްމާލު ކެނޑުމަށްފަހު ހޯދޭ އަދަދެކެވެ.
ޚަރަދު ޓޭބަލް
ޑެފިސިޓް
9,388.6 މިލިއަން ރުފިޔާ
ބަޖެޓުގެ ބެލެންސަކީ ދައުލަތުގެ އާމްދަނީއާއި ހިލޭ އެހީގެ ޖުމްލައާއި، ޖުމްލަ ޚަރަދުގެ ތަފާތެވެ. 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގެ ބެލެންސް 9.4 ބިލިއަން ރުފިޔާއިން ޑެފިސިޓްވެފައިވަނީ އާމްދަނީއާއި ހިލޭ އެހީއާ އަޅާބަލާއިރު ޚަރަދު މަތިވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ޕްރައިމަރީ ބަޖެޓުގެ ބެލެންސަކީ ލޯނު ޚިދުމަތުގެ ޚަރަދުތައް އުނިކުރުމަށްފަހު އޮންނަ މުޅި ބަޖެޓުގެ ބެލެންސެވެ.
ޑެފިސިޓް ޓޭބަލް
2025 ގެ ބަޖެޓުން އެކިއެކި ބައިބަޔަށް ޚަރަދު ބެހިފައިވާ ގޮތް
ސިއްހަތު
8,251.1 މިލިއަން ރުފިޔާ
2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން ޖުމުލަ 8.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ ސިއްހީ ދާއިރާއަށް އެކަށައަޅާފައިވާއިރު މި ޚަރަދުތަކުގެ ތެރޭގައި ސިއްހީ ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމާއި ސިއްހީ ޚިދުމަތް ހޯދުމަށް ދެވޭ އެހީ ހިމެނެއެވެ.
ސިއްހަތު
އިގުތިސާދީ އަދި ސިނާއީ ކުރިއެރުވުމަށް ކުރާ ޚަރަދު
7,220.4 މިލިއަން ރުފިޔާ
މިބައިގައި އެންމެ ބޮޑު ބައެއް ހިއްސާކުރަނީ ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި އެއަރޕޯޓްތައް އެޅުމަށާއި ތަރައްގީކުރުމަށް ކުރެވޭ ޚަރަދު އަދި ތިލަމާލެ ބްރިޖް މަޝްރޫއުއަށް ކުރެވޭ ޚަރަދަށެވެ.
އިޤްތިޞާދު
ތައުލީމު
5,393.5 މިލިއަން ރުފިޔާ
މި ދާއިރާއަށް 5.4 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެއް 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާއިރު، މީގެ ތެރޭގައި ތައުލީމީ ދާއިރާގެ މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައާއި، ސްޓުޑަންޓް ލޯން ސްކީމް އަދި ސްކޮލަޝިޕްތަކުގެ ޚަރަދުތައް ހިމެނެއެވެ.
ތައުލީމު
ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމާއި ޖަމާއަތުގެ ފައިދާއަށްޓަކައި ދެވޭ ޚިދުމަތް
5,171.9 މިލިއަން ރުފިޔާ
މި ބަޖެޓުން ޚާއްސަ އިސްކަމެއް ދީފައިވާ މި ދާއިރާއަށް ޖުމުލަ 5.2 ބިލިއަން އެކަށައަޅާފައިވާއިރު، މީގެ ތެރޭގައި %5 އިންޓަރެސްޓް ރޭޓުގައި ހައުސިންގ ލޯނު ދޫކުރުމާއި ރާއްޖޭގެ އެކި ސަރަހައްދުގައި ހައުސިންގ މަޝްރޫއުތައް ހިންގުމަށް ހިނގާނެ ޚަރަދު ހިމަނާފައިވާނެއެވެ. އަދި މިބައިގައި ކައުންސިލްތަކަށް ދޫކުރާ ބްލޮކް ގްރާންޓް ހިމެނެއެވެ.
ގެދޮރު
އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން
3,996.5 މިލިއަން ރުފިޔާ
މިބައިގެ ޚަރަދުތައް ހިނގަނީ ހަމަހަމަ މުޖުތަމައެއް ގާއިމުކުރުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުހިއްމު ޚަރަދުތަކަކީ 65 އަހަރުވެފައިވާ މީހުންނަށް ދެވޭ ޕެންޝަން، ޑައިރެކްޓް ކޭޝް ޓްރާންސްފަރ އަދި ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް ދޭ އެހީއެވެ.
އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން
ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކުރުން
2,323.4 މިލިއަން ރުފިޔާ
މިބައިން ކުރެވޭ ޚަރަދުތަކުގެ ތެރޭގައި ކުނި މެނޭޖްކުރުން، ފެންހިންދުމުގެ ނިޒާމު ގާއިމުރުން އަދި، ގޮނޑުދޮށް ހިމާޔަތްކުރުން ފަދަ ކަންކަން ހިމެނެއެވެ.
ތިމާވެށި ރައްކާތެރިކުރުން
ދިފާއީ ކަންތައްތައް ބެލެހެއްޓުން އަދި އަދުލު އިންސާފާއި އަމަންއަމާންކަން ޤާއިމުކުރުން
6,679.3 މިލިއަން ރުފިޔާ
މިބައިގެ އެންމެ ބޮޑު ޚަރަދެއް ކުރެވެނީ އަމަންއަމާންކަން ގާއިމުކުރުމަށާއި މުވައްޒަފުންގެ މުސާރައަށެވެ.
ދިފާއީ އަދި އަދުލު އިންސާފު
ރައްޔިތުންނަށް ދެވޭ އާންމު ޚިދުމަތް
8,956.2 މިލިއަން ރުފިޔާ
ރައްޔިތުންނަށް ދެވޭ އާންމު ހިދުމަތްތަކަށް 2025 ވަނަ އަހަރު ޖުމުލަ 1.1 ބިލިއަން ރުފިޔާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ޚަރަދުކުރުމަށް ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ.
ރައްޔިތުންނަށް ދެވޭ އާންމު ޚިދުމަތް
އިޖުތިމާއީ އަދި ދީނީ ޚިދުމަތް
1,186.1 މިލިއަން ރުފިޔާ
އިޖުތިމާއީ އަދި ދީނީ ހިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދީފައެވެ. މިގޮތުން 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުން އިޖުތިމާއީ އަދި ދީނީ ކަންކަމަށް ޚަރަދުކުރުމަށް 1.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ ބަޖެޓުކުރެވިފައި ވެއެވެ.
އިޖުތިމާއީ އަދި ދީނީ ޚިދުމަތް
